(نویسنده‌ی این مقاله با تشریح سرویس‌های ارائه شده از طریق بسترهای «بانکداری باز» در کشور انگلستان، نقش آینده‌ی بانک‌های سنتی را در بازار آینده‌ی این کشور ترسیم می‌نماید. با وجود این واقعیت که تمامی سرویس‌های ارائه شده در این مقاله عینا در کشور ما مرسوم نیستند اما اطلاع از روند تغییرات و نوع خدمات ارائه شده می‌تواند دید بهتری در خصوص انتظارات از آینده‌ی صنعت بانکداری داخلی در اختیار ما قرار دهد.)

در زمان نوشتن این مقاله سه سال از شروع فعالیت «بانکداری باز» در انگلستان سپری شده است. با وجود رخدادهای مهم صنعت بانکداری در این مدت، تنها بخش کوچکی از این مفهوم به کارگیری شده است.

سهولت امکان استفاده از خدمات بانکی

با ظهور«نوبانک»ها و بانک‌های «چالش‌گر»، حجم خدمات مالی قابل ارائه در صنایع مالی افزایش چشمگیری داشته است. این پدیده که مشتریان با موسسات مختلف مالی، روابط مالی متفاوتی داشته باشند به مرور، رواج بیشتری یافته است. دریافت وام‌های کسب و کاری از یک موسسه‌ی مالی، کارت اعتباری از موسسه‌ای دیگر و تقاضای وام مسکن از دیگر موسسات تخصصی، نمونه‌های بارزی از این روند هستند.

در حقیقت «توزیع و شکست پیکره‌ی جامع خدمات مالی» در میان عرضه‌کنندگان مختلف به لطف شکل‌گیری فین‌تک‌ها سهولت بیشتری یافته است و باعث شده است همانند عرضه‌ی نرم‌افزارها به صورت «نرم‌افزار به عنوان یک خدمت» که سال‌هاست رواج دارد، مفهوم «بانکداری به عنوان خدمت» نیز شکل بگیرد. مفهومی که در آن، بدون شکل‌گیری یک بانک واقعی بتوان تمام خدمات مالی را ارائه نمود. این تحول به همراه ذائقه‌ی مشتریان جوان‌تر در زمینه‌ی استفاده از سرویس‌های جدیدی که قبلا توسط بانک‌های سنتی ارائه نمی‌شده است حرکت به این سمت را سرعت بخشیده است. تغییر نیاز مشتریان در بازار به دلیل همه‌گیری کووید نیز حجم بازار خریدهای آنلاین را افزایش داده است که خود، روند تغییرات را سرعت میبخشد.

امکان انتخاب‌های متعدد

اینجاست که بانکداری باز، وارد بازی می‌شود. این مفهوم که در سال ۲۰۱۸ و همزمان با قوانین PSD2 معرفی شد به توسعه‌دهندگان خدمات، اجازه می‌دهد پس از کسب مجوز از صاحبان حساب‌های بانکی، نیازهای مالی لازم برای ارائه‌ی خدمات خود را از طریق دسترسی به حساب مشتریان تامین نمایند. با اعطای مجوز به توسعه‌دهندگان خدمات غیرمالی برای استفاده از این لایه‌ی بانکداری باز و دسترسی به خدمات مالی، تجارب مشتریان سهولت بیشتری می‌یابد.

به عنوان نمونه، نرم‌افزارهای مدیریت مالی شخصی، به مشتریان اجازه می‌دهد به تمامی حساب‌ها و هزینه‌کرد خود در آنها از طریق یک پنجره‌ی واحد، دسترسی پیدا نموده و دیدی 360 درجه نسبت به هزینه‌کرد خود داشته باشند. این امکان، نه تنها مدیریت حساب‌های مشتریان را ساده‌تر ساخته است بلکه دید جدیدی نسبت به کاربردهای خدمات مالی ایجاد نموده است.

حذف مفهوم حواله‌های بانک به بانک

با استفاده از زیرساخت بانکداری باز، مفهوم ارسال دستور پرداخت حواله از یک حساب بانکی به حسابی در بانک دیگر عملا منسوخ خواهد شد زیرا برای یک مشتری، حساب‌های مختلف، همگی حساب‌های وی در یک پنجره‌ی واحد محسوب می‌شوند. همچنین زمان انجام تراکنش‌ها نیز کاهش خواهد یافت زیرا لایه‌ی بانکداری باز قادر خواهد بود به صورت بلادرنگ این خدمت را ارائه دهد.

تقاضای پرداخت

با وجود این که مشتریان در کشور انگلستان امکان استفاده از نرم‌افزارهای موبایلی بانکی را برای انتقال وجه از یک حساب به حساب‌های دیگر دارند، بستر بانکداری باز امکان خدمت دیگری به نام «تقاضای پرداخت» را نیز در اختیارشان قرار می‌دهد. همانگونه که از نام این خدمت می‌توان تشخیص داد، مشتریان می‌توانند از حساب‌های دیگران در بانک‌های دیگر، تقاضای دریافت وجه نمایند. پرداخت‌کننده از طریق بستر بانکداری باز یک اعلان دریافت می‌نماید که چه مبلغی را در چه زمانی باید پرداخت کند تا روش پایاپای ساده‌ای برای انتقال وجه به وجود بیاید. بدیهی است که این خدمت، می‌تواند تحول بزرگی در روال صدور صورت‌حساب و پرداخت‌های عادی ایجاد نماید. به عنوان نمونه، طرف بدهکار در این تراکنش می‌تواند بدهی خود را در بازه‌های زمانی مختلف و به مرور پرداخت نماید. از سوی دیگر، صاحبان کسب و کار می‌توانند دید دقیق‌تری نسبت به گردش مالی خود داشته باشند.

(این خدمت در حالتی که طرف عرضه‌کننده‌ی کالا یا خدمت، صورت‌حسابی برای مصرف‌کننده صادر می‌نماید و باید در انتظار تسویه‌ی صورت‌حساب، باقی بماند روشی کارآمد برای تسویه‌ی منظم و برنامه‌ریزی شده را میسر می‌سازد.)

بکارگرفتن بانکداری باز توسط پذیرندگان

کسب و کارهای خرد از اولین گروه مشتریان فن‌آوری بانکداری باز خواهند بود. آنها که با هدف افزایش فروش آنلاین محصولات و خدمات خود به دنبال امکاناتی مقرون به صرفه‌تر و فراگیرتر هستند به سرعت از این فن‌آوری استقبال خواهند نمود. ناکارآمدی‌های استفاده از پرداخت‌های نقدی و وقوع همه‌گیری کووید، دلایل مضاعفی برای حرکت به این سمت به وجود آورده‌اند. با افزایش تمایل مشتریان به گونه‌هایی از خدمات مالی که با سبک زندگی آنها همخوانی دارد و در عین حال امکان بیشتری برای مدیریت هزینه‌کرد در اختیار ایشان قرار می‌دهد، بانکداری باز قهرمان ناشناخته‌ی این انقلاب خواهد بود. انقلابی که با وجود این‌که به اندازه‌ی رخداد «پرداخت‌های بدون تماس»، هیاهو در میان مخاطبین ایجاد نکرد اما همچنان آینده‌ی صنایع مالی را رقم خواهد زد.

منبع:‌

https://www.financederivative.com/open-banking-the-unsung-hero-of-the-payments-revolution